Τι είναι η κυστίτιδα και από τι προκαλείται;

Κυστίτιδα είναι η φλεγμονή της ουροδόχου κύστης, η οποία συνήθως προκαλείται από βακτήρια εντερικής ή κολπικής προέλευσης που εισχωρούν στην ουροδόχο κύστη μέσω της ουρήθρας. Πρόκειται για τη συνηθέστερη μορφή ουρολοίμωξης, και προσβάλει συχνότερα τον γυναικείο πληθυσμό. Αυτό οφείλεται σε ανατομικούς παράγοντες, καθώς η στενή γειτνίαση κόλπου και πρωκτού, αλλά και το μικρό μήκος της γυναικείας ουρήθρας (μόλις 4 εκατοστά) κάνουν ευκολότερη την πρόσβαση στα βακτήρια.

Πολλές φορές τα αίτια που οδηγούν στην εμφάνιση της κυστίτιδας δε μπορούν να αποσαφηνιστούν. Εντούτοις, υπάρχουν ποικίλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο, όπως:

• Διαφορετικοί ερωτικοί σύντροφοι
• Ανθυγιεινές σεξουαλικές πρακτικές (σεξ κατά την περίοδο, εναλλαγή πρωκτικού και κολπικού σεξ, χρήση ακάθαρτων σεξουαλικών βοηθημάτων)
• Χρήση αντισυλληπτικών μέσων (χάπια, διάφραγμα)
• Ατροφία κόλπου (ατροφική κολπίτιδα) 
• Σακχαρώδης διαβήτης 
• Προχωρημένη ηλικία
• Χρήση ταμπόν
• Τοποθέτηση ουροκαθετήρα ή ενδοσκοπικοί χειρισμοί (κυστεοσκόπηση)
• Συγγενείς ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος

Ποιοί μικροοργανισμοί είναι υπεύθυνοι; 

Το μικρόβιο που προκαλεί πιο συχνά κυστίτιδα είναι το κολοβακτηρίδιο (Escherichia coli) και ακολουθούν ο εντερόκοκκος (Enterococcus faecalis), ο πρωτέας (Proteus mirabilis), η κλεμπσιέλλα (Klebsiella pneumoniae), η ψευδομονάδα (Pseudomonas aeruginosa) κ.α.

Ποιά είναι τα συμπτώματα;

Η κυστίτιδα εκδηλώνεται με ερεθιστικά συμπτώματα, όπως είναι η συχνουρία με λίγη ποσότητα ούρων, το αίσθημα βάρους ή ο υπερηβικός πόνος,  η έντονη και επιτακτική ανάγκη για ούρηση καθώς και το αίσθημα καύσου και πόνου κατά τη διάρκεια της ούρησης. Συχνά συνυπάρχει και αιματουρία ενώ ο πυρετός απουσιάζει χαρακτηριστικά. 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της κυστίτιδας στηρίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εξέταση και στην ανάλυση των ούρων για την επιβεβαίωση της λοίμωξης. Πολλές φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ο υπερηχογραφικός έλεγχος για να αποκλειστεί πιθανή συγγενής ανωμαλία του ουροποιητικού συστήματος. 

Ποια είναι η θεραπεία;

Η θεραπεία της κυστίτιδας στηρίζεται στη χορήγηση των κατάλληλων αντιβιοτικών φαρμάκων με βάση την καλλιέργεια ούρων και το αντιβιόγραμμα. Άλλες πρακτικές συμβουλές για την πρόληψη των υποτροπών είναι:

• Κατανάλωση άφθονης ποσότητας νερού (2 λίτρα ημερησίως)
• Ούρηση μετά από κάθε σεξουαλική επαφή
• Αποφυγή στενών παντελονιών και κολάν, χρήση βαμβακερών εσωρούχων
• Καθαρισμός με φορά από τον κόλπο προς τον πρωκτό
• Αποφυγή χρήσης λιπαντικών/σπερματοκτόνων ουσιών
• Αποφυγή χρήσης αντισηπτικών ουσιών

Πως αντιμετωπίζονται οι υποτροπιάζουσες κυστίτιδες;

Για την επιβεβαίωση κάθε νέου επεισοδίου ουρολοίμωξης απαιτείται καλλιέργεια ούρων. Σε περιπτώσεις συχνών υποτροπών εκτός από την διερεύνηση τυχόν άλλων παθολογικών καταστάσεων, μπορεί να συσταθεί η καθημερινή χορήγηση αντιβιοτικών σε χαμηλή δόση για μεγάλο χρονικό διάστημα (3-6μηνες). Ενώ σε περιπτώσεις εμφάνισης υποτροπής μετά από σεξουαλική επαφή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική η λήψη μονοδοσιακής αντιβιοτικής αγωγής πριν ή μετά την επαφή. Επίσης, σε γυναίκες με ατροφία κόλπου μπορεί να συσταθεί η χορήγηση ενδοκολπικών οιστρογόνων για τη μείωση της συχνότητας των υποτροπών καθώς και την βελτίωση της σεξουαλικής ζωής.

Άλλες μέθοδοι για την μείωση των υποτροπών και την ανακούφιση των συμπτωμάτων είναι:

• Η συστηματική χορήγηση προβιοτικών σκευασμάτων (π.χ. D-mannose) 
• Οι ενδοκυστικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος για την ενίσχυση του τοιχώματος της ουροδόχου κύστης 
• Η ανοσοδιέγερση με την χρήση παρασκευασμάτων από διάφορους υπότυπους του E.coli.