Τι είναι ο προστάτης;
Ο προστάτης είναι ένας αδένας με φυσιολογικό μέγεθος περίπου 20-25cm3 και μαζί με τους όρχεις και τις σπερματοδόχους κύστες συνεισφέρει στην παραγωγή του σπέρματος. Βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και αγκαλιάζει την ουρήθρα, όπου εξέρχονται τα ούρα.
Τι είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ);
Είναι μια καλοήθης πάθηση που εξελίσσεται με την πάροδο των χρόνων και αφορά την αύξηση μεγέθους του προστάτη αδένα στους άνδρες. Εμφανίζεται σε ποσοστό 50% στις ηλικίες άνω των 60 ετών και σε ποσοστό 80% άνω των 90 ετών.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν είναι κακοήθης πάθηση. Ωστόσο, δεν αποκλείει έναν άνδρα με υπερπλασία προστάτη να εκδηλώσει παράλληλα και κακοήθεια του προστάτη αδένα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της υπερπλασίας του προστάτη;
Συνήθως, η αύξηση μεγέθους του προστάτη έχει ως αποτέλεσμα την ελάττωση της διαμέτρου της ουρήθρας και την εμφάνιση των συμπτωμάτων της αποφρακτικής ούρησης. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:
- Συχνουρία (η ανάγκη για ούρηση πάνω από 7 φορές την ημέρα)
- Νυκτουρία (η ανάγκη για ούρηση κατά την διάρκεια του ύπνου)
- Επιτακτική ούρηση (η αδυναμία αναβολής της ούρησης)
- Η δυσκολία στην έναρξη της ούρησης
- Η ελαττωμένη ακτίνα ούρων
- Η διακεκομμένη ούρηση
- Το αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί με οξεία επίσχεση ούρων, δηλαδή την πλήρη αδυναμία ούρησης που συνοδεύεται από πόνο στην περιοχή της κύστης και χρήζει την άμεση παροχέτευση των ούρων με τοποθέτηση ουροκαθετήρα.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ΚΥΠ;
Η διάγνωση γίνεται κατά κύριο λόγο κλινικά και στηρίζεται στο ιατρικό ιστορικό. Αυτό συνήθως, περιλαμβάνει την:
- Μέτρηση του PSA
- Συμπλήρωση ερωτηματολόγιου IPSS
- Δακτυλική εξέταση του προστάτη
- Ουροροομετρία (η αντικειμενική εξέταση για την ούρηση)
- Υπερηχογράφημα νεφρών-ουρητήρων-κύστεως-προστάτη
Τις περισσότερες φορές ακολουθεί ο έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας καθώς και της γενικής εξέτασης ούρων σε ένα μικροβιολογικό εργαστήριο.
Ποια είναι η θεραπεία;
Σε ήπιες περιπτώσεις αποφρακτικής ούρησης, μπορεί κανείς να υποβάλλεται σε απλή παρακολούθηση των συμπτωμάτων σε τακτικά χρονικά διαστήματα.
Η φαρμακευτική αγωγή συνήθως συσταίνεται σε μέτριες και σοβαρές περιπτώσεις αποφρακτικής ούρησης. Η πρώτης γραμμής θεραπεία είναι οι α-blockers (ταμσουλοσίνη, αλφουζοσίνη, σιλιδοσίνη). Η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών γίνεται άμεσα αντιληπτή και η ούρηση βελτιώνεται γρήγορα. Οι συχνότερες παρενέργειες αφορούν τις διαταραχές εκσπερμάτισης και την ορθοστατική υπόταση.
Εάν το μέγεθος του προστάτη είναι πολύ μεγάλο, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο συνδυασμός του α-blocker με ένα ακόμη φάρμακο από την κατηγορία των αναστολέων της 5α-ρεδουκτάσης. Τα φάρμακα αυτά έχουν συνεργική δράση, αλλά με αργή εξέλιξη της αποτελεσματικότητάς τους, φτάνοντας στη μέγιστη δράση τους σε 3-6 μήνες. Μια πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια του επιπλέον φαρμάκου είναι η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας ή/και η εμφάνιση γυναικομαστίας.
Η φυτοθεραπεία με εκχυλίσματα του Serenoa Repens κτλπ μπορεί συστηθεί σε συνδυασμό με οποιοδήποτε από τα παραπάνω σκευάσματα και ιδιαίτερα, όταν υπάρχει η υποψία ή η τεκμηρίωση της φλεγμονής του προστάτη.
Η χειρουργική αντιμετώπιση συστήνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Αποτυχία της φαρμακευτικής αγωγής
- Υποτροπιάζουσες προστατίτιδες
- Αιματουρία προστατικής αιτιολογίας
- Νεφρική ανεπάρκεια
- Λιθίαση της ουροδόχου κύστης
- Εκκολπώματα της ουροδόχου κύστης
- Οξεία ή χρόνια επίσχεση ούρων
Ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι:
- Διουρηθρική Προστατεκτομή (TURis) – αποτελεί την μέθοδο εκλογής και μπορεί να πραγματοποιηθεί με ραχιαία ή γενική αναισθησία. Κατά την διάρκεια της επέμβασης γίνεται η εκτομή του προστάτη μέσω της ουρήθρας. Ο ασθενής παραμένει στην κλινική για μία ημέρα και ο καθετήρας αφαιρείται μετά από δύο ημέρες.
- Διουρηθρική Προστατοτομή/Αυχενεκτομή (TUIP) – αποτελεί την ενδεδειγμένη μέθοδο για μικρού μεγέθους προστάτη και πραγματοποιείται με ραχιαία ή γενική αναισθησία. Κατά την διάρκεια της επέμβασης διενεργούνται τομές κατά μήκος του κυστικού αυχένα με αποτέλεσμα να βελτιωθεί η ούρηση και να διατηρηθεί η εκσπερμάτωση. Ο ασθενής παραμένει στην κλινική για κάποιες ώρες και ο καθετήρας αφαιρείται την επόμενη ημέρα.
